Bij tijd en wijle heeft iedereen last van schuldgevoel. De een wat meer of langduriger dan de ander.
Schuldgevoel blijkt een handig en functioneel foefje van het brein. Het werkt in eerste instantie als een waarschuwingssignaal: “Kijk uit! Je bent te ver gegaan!” Dus het is vaak een reactie op overmaat of grensoverschrijding. Ook stelt het je in de gelegenheid om je eigen sociale gedrag in toom te houden. Schuldgevoel heeft namelijk, in het geval van de grenzen van anderen overschrijden, alles te maken met de mate van empathie die je bezit. Je kunt je inleven in de ander en begrijpt dat je iets pijnlijks hebt veroorzaakt. Je hebt een sterke moraal en bent minder snel geneigd om te liegen en bedriegen.
Dit klinkt allemaal positief, maar fijn voelt het niet. Daarom deel ik 3 tips die schuldgevoel wat luchtiger kunnen maken.
1) Onderzoek waar het schuldgevoel over gaat
Ga er rustig voor zitten en neem de tijd om te ervaren wat eraan ten grondslag ligt. Erken dat het er is. Dit neemt al wat lading weg.
2) Neem je verantwoordelijkheid
Maak onderscheid tussen schuldgevoel en schuldbesef. Bij schuldbesef gaat het om reële schuld. Schuldgevoel ontstaat doordat je niet hebt voldaan aan wat je jezelf hebt opgelegd of doordat je meegaat met de norm van een ander. Het is minder concreet en het voelt meer als falen.
Ben je inderdaad ergens schuldig aan of ben je iemand iets verschuldigd? Onderneem actie. Bied je excuses aan of doe wat nodig is om je schuld in te lossen. Soms kun je ook ontdekken dat de verantwoordelijkheid bij een ander ligt. Geef het terug.
3) Relativeer
Ga voor jezelf na of het schuldgevoel wel terecht is. Het kost een heleboel negatieve energie. Maar misschien is het niet helemaal reëel…
Terwijl ik de laatste hand aan deze column leg, zie ik dat ik een hele reep Tony Chocolonely gedachteloos heb opgegeten. Dit druist in tegen mijn gezonde voornemen om maat te houden met suiker. Ik geef mezelf een bemoedigend schouderklopje.
Als iets vandaag mislukt, heb ik morgen de luxe van een nieuwe kans!
Persoonlijke column van AnneMeijs Schuurman, hypnosetherapeut Centrum Proza